คสช. เห็นชอบข้อเสนอท่าที “ไทย” ในการประชุมร่วมกับ WTO เพื่อการเข้าถึงยาเวชภัณฑ์ เทคโนโลยีที่เกี่ยวข้อง และวัคซีน ภายใต้สถานการณ์โควิด-19 พร้อมมอบหมาย สช. ประสาน “พาณิชย์” นำข้อเสนอแนะไปประกอบการเจรจาในเดือน พ.ย.-ธ.ค.นี้

ที่ประชุมคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (คสช.) เมื่อวันที่ 12 ก.ค. 2564 โดย นายสาธิต ปิตุเตชะ รมช.สาธารณสุข (สธ.) ในฐานะรองประธานบอร์ด คสช. เป็นประธาน ได้มีมติเห็นชอบข้อเสนอท่าทีของประเทศไทยต่อการยกเว้น (Waiver) การปฏิบัติตามพันธกรณีบางข้อภายใต้ความตกลงทริปส์ในสถานการณ์  โควิด-19 ตามที่คณะกรรมการสนับสนุนการศึกษาและติดตามการเจรจาการค้าระหว่างประเทศที่มีผลกระทบต่อสุขภาพและนโยบายสุขภาพ (NCITHS)  เสนอ

พร้อมทั้งมอบหมายให้ สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) ประสานกับกระทรวงพาณิชย์ เพื่อนำข้อเสนอแนะดังกล่าวไปประกอบการเจรจาในการประชุมขององค์การการค้าโลก (WTO) ต่อไป

สำหรับข้อเสนอเพื่อการเข้าถึงยาเวชภัณฑ์ เทคโนโลยีที่เกี่ยวข้อง และวัคซีน ภายใต้สถานการณ์โควิด-19 เป็นข้อเสนอที่ NCITHS ซึ่งเป็นคณะกรรมการชุดหนึ่งที่ คสช. แต่งตั้ง ได้กลั่นกรองมาจากการประชุมหารือและรับฟังความเห็นจากภาคส่วนที่เกี่ยวข้องทั้งจากหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน ภาควิชาการ และภาคประชาสังคม ออกมาเป็น 3 แนวทาง ได้แก่

1. ข้อเสนอจากอินเดีย แอฟริกาใต้ และประเทศพันธมิตรต่อ WTO TRIPS Council ขอยกเว้นการบังคับใช้ความตกลงการคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญาบางมาตราออกไปอย่างน้อยเป็นเวลา 3 ปี หรือที่เรียกว่า TRIPS Waiver

2. ข้อเสนอให้มีข้อริเริ่มเรื่องการค้าและสุขภาพ (Trade and Health Initiative) ต่อ WTO General Council ซึ่งเน้นการส่งเสริมการเข้าถึงสินค้าจำเป็นทางการแพทย์และความเข้มแข็งของระบบห่วงโซ่อุปทานโลกของสินค้าเหล่านี้

3. ข้อเสนอ Third Way โดยองค์การการค้าโลกเป็น “ตัวกลาง” ในการสื่อสารกับผู้แทนอุตสาหกรรมยา รวมถึงบริษัทพัฒนาและบริษัทผู้ผลิตวัคซีน เพื่ออำนวยความสะดวกในการหารือและจับคู่ความร่วมมือทางธุรกิจ

นายสัมพันธ์ ศิลปนาฎ ประธาน NCITHS กล่าวว่า จากการระบาดของโควิด-19 ที่ยืดเยื้อ ได้ส่งผลกระทบต่อประชาชนและระบบเศรษฐกิจทั่วโลก รวมถึงระบบสุขภาพที่ไม่อาจรองรับได้ ทำให้หลายประเทศและภาคส่วนมีการเคลื่อนไหวเพื่อหามาตรการในการเพิ่มอุปทาน การเข้าถึงการรักษา เวชภัณฑ์ เทคโนโลยีที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งวัคซีนที่มีประสิทธิผลอย่างเท่าเทียม จึงเป็นที่มาให้หลายประเทศสมาชิกของ WTO ได้จัดทำข้อเสนอออกมาเป็น 3 แนวทางดังกล่าว ซึ่งจะถูกหารือในการประชุม WTO ครั้งที่ 12 ในช่วงเดือน พ.ย. - ธ.ค.นี้

ทั้งนี้ NCITHS ได้มีข้อเสนอแนะหลักการในการเจรจา คือ

1. พิจารณาผลประโยชน์ของประเทศเป็นที่ตั้ง โดยคำนึงถึงยุทธศาสตร์และนโยบายของประเทศ ทั้งผลกระทบด้านบวกและด้านลบที่จะเกิดขึ้น รวมทั้งประเด็นเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ

2. ประเทศไทยไม่จำเป็นต้องเลือกข้อเสนอใดข้อเสนอหนึ่ง แต่สามารถดำเนินการตามข้อเสนอต่างๆ แบบคู่ขนาน และพิจารณาความเป็นไปได้ในทางปฏิบัติ

3. มีข้อมูลและท่าทีประกอบการเจรจาที่ครอบคลุมทุกผลิตภัณฑ์ที่จำเป็น เพื่อการเตรียมพร้อมสำหรับการรับมือกับทุกสถานการณ์

4. กำหนดท่าทีของประเทศเป็น 2 ท่าที คือ ท่าทีสำหรับการเจรจาในเวทีพหุภาคีภายใต้ WTO และท่าทีสำหรับการเจรจาในประเทศหรือการเจรจากับผู้ผลิตและเจ้าของเทคโนโลยี 5. การหารือและเจรจาบนพื้นฐานของความเชื่อใจซึ่งกันและกัน และปฏิสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน มีความเป็นธรรมกับทุกฝ่าย โดยตระหนักถึงการรักษาชีวิตและสุขภาพของประชาชนเป็นสำคัญ

นพ.ประทีป ธนกิจเจริญ เลขาธิการ คสช. เปิดเผยเพิ่มเติมว่า ที่ประชุม คสช. ยังได้เห็นชอบและมอบหมายให้ สช. ดำเนินการในเรื่องการพัฒนานโยบายสาธารณะสิทธิด้านสุขภาพกลุ่มที่มีความจำเพาะด้านสุขภาพ ซึ่งเป็นไปตามมาตรา 6 ของ พ.ร.บ. สุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2550 ที่ได้บัญญัติสิทธิด้านสุขภาพของประชากรที่มีความจำเพาะด้านสุขภาพ ต้องได้รับการสร้างเสริมและคุ้มครองอย่างสอดคล้องเหมาะสม และได้แต่งตั้งคณะกรรมการพัฒนานโยบายสาธารณะสิทธิด้านสุขภาพ จำนวน 2 คณะ ได้แก่ 1. คณะกรรมการพัฒนานโยบายสาธารณะด้านสุขภาพกลุ่มประชากรแรงงานข้ามชาติ โดยมี นายชาญเชาวน์ ไชยานุกิจ เป็นประธาน 2. คณะกรรมการพัฒนานโยบายสิทธิด้านสุขภาพกลุ่มเด็กและเยาวชนไร้รัฐ ไร้สัญชาติ โดยมี นพ.ศุภกิจ ศิริลักษณ์ เป็นประธาน

นอกจากนี้ ที่ประชุม คสช. ยังได้รับทราบผลการสรรหากรรมการสุขภาพแห่งชาติทดแทนตำแหน่งที่ว่างของผู้แทนนายกเทศมนตรีและนายกองค์การบริหารส่วนตำบล ได้แก่ 1. นายปภัสร์ ภู่เจริญ นายกเทศมนตรี เทศบาลเมืองลำพูน และ 2. นายอุดม กึกก้อง นายกองค์การบริหารส่วนตำบลวังไชย

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม: กลุ่มงานสื่อสารสังคม โทร.086-373-5413