Page 13 - 15 ปี พ.ร.บ.สุขภาพแห่งชาติ"15 ปี พลังภาคีสร้างสังคมสุขภาวะ"

ในส่วนของตัวกฎหม�ยนั้น “นพ.อำ�พล” มองว่�ไม่ใช่ คุวามที่้าที่าย
ปัญห� เพร�ะ พ.ร.บ.ฉบับนี้ มีก�รเขียนที�ค่อนข้�งดีและ “
ครอบคลุมไว้อยู่แล้ว ห�กส่วนของวิธีคิดและคว�มเข้�ใจ พิ.รื่.บ.สัุขภาพิ
ในก�รใช้ พ.ร.บ. จะเป็นส่วนสำ�คัญที�ต้องสร้�งคว�มเข้�ใจ ‘สัามเห้ล่�ยม
ให้กับคนทำ�ง�น เพื�อเดินหน้�ต�มเจตน�รมณ์และพันธกิจ
หลักขององค์กร รวมถ่งให้คนในสังคมหรือหน่วยง�นต่�งๆ แห้่งชาติิฯ ม่ สัช. เขย่�อนภูเขา’
ในขณะนี้ที�อ�จไม่ค่อยรู้จัก สช. ได้รู้จักว่�กำ�ลังทำ�อะไร
และได้รับรู้ว่�ง�นที� สช. กำ�ลังทำ�จะไปเสริมให้ง�นที�เข� ข้�นมาแล้ว ๑๕ ปี
ทำ�อยู่นั้นมีมูลค่�เพิ�มได้อย่�งไร นพ.พลเดช ปิ่่�นปิ่ระท่ปิ่ สม�ชิกวุฒิิสภ� ในฐ�นะ
นพ.อำ�พล ได้สรุปบทเรียนว่� เร�จะต้องไม่ไปย่ดติด อดีตเลข�ธิก�รสำ�นักง�นคณะกรรมก�รสุขภ�พแห่งช�ติ
กับตัวกลไก หรือกฎเกณฑ์์กติก�ที�มี เพร�ะเครื�องมือ มันได้ผลขนาดไห้น คนที� ๒ เป็นผูู้้เข้�ม�รับไม้ต่อหลังจ�กที� “นพ.อำ�พล”
ในก�รสร้�งนโยบ�ยส�ธ�รณะที�ดีจะต้องมีคว�มยืดหยุ่น ได้ว�งร�กฐ�นกลไกจนเริ�มอยู่ตัวและเป็นระบบ ไม่ว่�จะ
และง่�ย ในแบบที�คนอื�นจะยินดีในก�รเข้�ม�ร่วมใช้ด้วย กั็ติ้องติอบว่าได้ผล เป็นสมัชช�สุขภ�พแห่งช�ติ สมัชช�สุขภ�พจังหวัด ธรรมนูญ
ไม่ว่�จะเป็นสมัชช�สุขภ�พ ธรรมนูญสุขภ�พ กระบวนก�ร ว่�ด้วยระบบสุขภ�พแห่งช�ติ ฯลฯ
ประเมินผู้ลกระทบต่อสุขภ�พ (HIA) จับจุดให้ได้ว่�หัวใจ ในช่วงของ “นพ.พลเดช” ได้ขับเคลื�อนต่อนวัตกรรม
ของเครื�องมือที�มีม�เหล่�นี้ เกิดข่้นเพื�ออะไร และหวังผู้ล แติ่อาจยัง ธรรมนูญสุขภ�พระดับพื้นที� ที�เริ�มแผู้่ขย�ยออกไปม�กข่้น
ให้เกิดก�รใช้อย่�งไร รวมไปถ่งคณะกรรมก�รเขตสุขภ�พเพื�อประช�ชน (กขป.)
ไม่เปรื่้�ยงปรื่้าง ที�ดำ�เนินม�ได้อย่�งต่อเนื�องจนถ่งปัจจุบัน
นพ.พลเดช วิเคร�ะห์ว่�ช่วงระยะเวล�ตลอด ๑๕ ปี
และมาในช่วงห้ลัง ของ พ.ร.บ.สุขภ�พแห่งช�ติฯ แม้จะไม่เรียกว่�เลิศเลอ
แต่ก็ได้สร้�งก�รเปลี�ยนแปลงไปในระดับหน่�ง โดยเฉพ�ะ

สัถานกัารื่ณ์์ ในลักษณะของกระบวนก�รมีส่วนร่วม ต�มแนวท�ง 4PW
คือ Participatory, Public, Policy, Process และ Wisdom
ซ่�งม�จ�กหลักก�รส�มเหลี�ยมเขยื้อนภูเข� ซ่�งเมื�อม�จน
กั็จะลำาบากั ถ่งวันนี้ อ�จจะต้องมีก�รศ่กษ�ทบทวน สรุปบทเรียน
สังเคร�ะห์องค์คว�มรู้เพื�อยกระดับกระบวนก�รเหล่�นี้ให้
มากัข้�นเรื่่�อยๆ ก้�วไปอีกขั้น
“ที�ผู้่�นม�เร�ข�ยทฤษฎีส�มเหลี�ยมเขยื้อนภูเข�
กับก�รมีส่วนร่วม แต่ส่วนร่วมของเร�แยกออกจ�กก�รมี
ส่วนร่วมของประช�ชนต�มรัฐธรรมนูญ เพร�ะเร�พย�ย�ม
ไม่ยุ่งเกี�ยวกับก�รเมือง แล้วหม�ยคว�มว่�เร�เป็นส่วน
ไหนของกระบวนก�รมีส่วนร่วม ทุกวันนี้กระทรวง กรมต่�งๆ

นพ.พลเดช ป่�นประทีป หล�ยที�ก็มีหน่วยง�นรับผู้ิดชอบด้�นก�รมีส่วนร่วมโดย
เฉพ�ะ มีทีมคณะทำ�ง�นในระดับพื้นที�เพื�อสร้�งก�รมี
“
ส่วนร่วม ฉะนั้นเร�จะเคลมไม่ได้แล้วว่�ก�รมีส่วนร่วม
ต้องเร�เท่�นั้น ในขณะที�ใครก็ทำ�และได้งบม�กกว่�เยอะ
ฉะนั้นถ้�จะข�ยเรื�องก�รมีส่วนร่วม เร�ต้องม�คิดแล้วว่�
จะข�ยยังไงให้มีคว�มแตกต่�ง” นพ.พลเดช ระบุ
ก่อนที�จะมองไปข้�งหน้� “นพ.พลเดช” ได้พ�เร�เล่�
ย้อนกลับไปวิเคร�ะห์ถ่งจุดตั้งต้นของ พ.ร.บ.สุขภ�พ
แห่งช�ติฯ ซ่�งอันที�จริงแล้วกฎหม�ยนี้นับว่�เป็นแม่บทให้
กับกฎหม�ยขององค์กรอื�นๆ ในตระกูล ส. เช่น สำ�นักง�น
กองทุนสนับสนุนก�รสร้�งเสริมสุขภ�พ (สสส.) หรือ

ฉบับ ๑๓๙ : เมษายน ๒๕๖๕
ฉบับ ๑๓๘ : มีนาคม ๒๕๖๕
ฉบับ ๑๓๙ : เมษายน ๒๕๖๕
12 12 ฉบับ ๑๓๙ : เมษายน ๒๕๖๕ ฉบับ ๑๓๙ : เมษายน ๒๕๖๕ 13 13 13