เรื่อง : พงศ์นรินทร์ มากรัตน์
ประเทศไทยเผชิญกับผลกระทบจากแผ่นดินไหวที่เกิดขึ้นในประเทศเพื่อนบ้านอยู่เสมอ ดังเช่นเหตุการณ์แผ่นดินไหวในประเทศพม่า เมื่อวันที่ 28 มีนาคม 2568 ซึ่งก่อให้เกิดความเสียหายในหลายจังหวัดของไทย เหตุการณ์ในครั้งนี้เป็นเครื่องเตือนถึงความสำคัญของการเตรียมความพร้อมในการรับมือกับภัยพิบัติจากแผ่นดินไหวที่อาจเกิดขึ้น
แผ่นดินไหวส่งผลกระทบต่อระบบสาธารณสุขในหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็นความเสียหายที่เกิดขึ้นกับโครงสร้างพื้นฐาน เช่น โรงพยาบาลและสถานพยาบาล ซึ่งส่งผลให้การให้บริการทางการแพทย์ต้องหยุดชะงัก นอกจากนี้เหตุการณ์แผ่นดินไหวยังทำให้มีผู้บาดเจ็บและเสียชีวิตเป็นจำนวนมาก ซึ่งสร้างแรงกดดันอย่างหนักต่อระบบสาธารณสุขในการให้การรักษาพยาบาลผู้ป่วยจำนวนมาก
จากเหตุการณ์แผ่นดินไหวในประเทศพม่าดังกล่าว พบว่าโรงพยาบาลในหลายจังหวัดของไทยได้รับผลกระทบโดยตรง และมีผู้ป่วยที่ต้องอพยพออกจากโรงพยาบาล เหตุการณ์นี้สะท้อนให้เห็นถึงผลกระทบที่สำคัญของแผ่นดินไหวที่มีต่อระบบสาธารณสุขของไทย
ประเด็นปัญหาสำคัญที่ระบบสาธารณสุขไทยเผชิญในการรับมือกับแผ่นดินไหว ได้แก่ ความเปราะบางของโครงสร้างพื้นฐานของโรงพยาบาลและสถานพยาบาลหลายแห่งที่ยังไม่แข็งแรงพอที่จะทนทานต่อแรงสั่นสะเทือนของแผ่นดินไหวได้ดีนัก นอกจากนี้ ในกรณีที่เกิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ ทรัพยากรทางการแพทย์ เช่น เตียง ยา และบุคลากรทางการแพทย์ อาจมีไม่เพียงพอต่อความต้องการ
ระบบการจัดการภัยพิบัติและการประสานงานระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อาจยังไม่มีความชัดเจนและมีประสิทธิภาพเท่าที่ควร ทำให้การช่วยเหลือผู้ประสบภัยเป็นไปได้ล่าช้า บุคลากรทางการแพทย์เองก็อาจขาดการฝึกอบรมที่เพียงพอในการรับมือกับสถานการณ์ฉุกเฉินจากแผ่นดินไหว เพื่อการบริหารจัดการที่มีประสิทธิภาพและยั่งยืน ระบบสาธารณสุขไทยควรให้ความสำคัญกับการออกแบบและก่อสร้างโรงพยาบาลให้มีความสามารถในการทนทานต่อแผ่นดินไหว หรือปรับปรุงโครงสร้างเดิมให้มีความแข็งแรงมากขึ้น การสำรองทรัพยากรทางการแพทย์ให้เพียงพอ และมีแผนการจัดสรรทรัพยากรที่มีประสิทธิภาพ ก็เป็นสิ่งสำคัญที่ไม่อาจละเลยได้
การพัฒนาระบบการจัดการภัยพิบัติให้มีความชัดเจน มีการกำหนดบทบาทและหน้าที่ของแต่ละหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และมีการฝึกซ้อมแผนอย่างสม่ำเสมอ จะช่วยให้การรับมือกับสถานการณ์ฉุกเฉินเป็นไปอย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น การฝึกอบรมบุคลากรทางการแพทย์ให้มีความรู้และทักษะในการรับมือกับสถานการณ์ฉุกเฉิน การแลกเปลี่ยนข้อมูลและประสบการณ์กับต่างประเทศ ก็เป็นองค์ประกอบสำคัญในการเสริมสร้างความพร้อมของระบบสาธารณสุขไทย
การเตรียมพร้อมรับมือกับแผ่นดินไหวอย่างรอบด้านเป็นสิ่งสำคัญยิ่ง ระบบสาธารณสุขไทยควรเร่งแก้ไขปัญหาและดำเนินการทบทวนบทเรียนจากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น เพื่อลดผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชน และเพื่อการบริหารจัดการสถานการณ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน