Page 9 - 15 ปี สุขภาพแห่งชาติ พลังภาคีสร้างสังคมสุขภาวะ

“น้วััตั้กรัรัมที่างสังคมจะมีควัามสำาคัญใน้อน้าคตั้ เพี่รัาะเปี็น้เครัื�องมือที่ี�จะข่ับเคลื�อน้ให้เกิดี
ควัามสมดีุลรัะหวั่างผ่้คน้ ธรัรัมชาตั้ิ และสังคม ซึ่่�งจะส่งผลตั้่อสุข่ภาวัะข่องปีรัะชาชน้แบบองค์รัวัม
เปี็น้สิ�งที่ี�เรัาตั้้องให้ควัามสำาคัญมากกวั่าน้วััตั้กรัรัมที่างเที่คโน้โลยี” ศ.น้พี่.ปีรัะเวัศ เรัิ�มตั้้น้ข่มวัดี สุังคีมสุุขภาวะ คืือ สุิ�งสุ่งสุุดของมนิุษย์์
ถึ่งควัามสำาคัญให้ทีุ่กคน้เข่้าใจ
ในิอนิาคีตจะต้องใช้้หลัักการอย์่�ร�วมกันิ
จากการแพทย์์-สุุขภาพ อย์�างสุมดุลั ระหว่่างคืนและธรรมชาติิ

สุ่�นิิย์ามใหม�ของ ‘สุุขภาวะ’ แว่ดล้อม ซึ่่�งอยู่่่อยู่่างเป็็นธรรมในสัังคืม

สำาหรัับการัพี่ัฒน้าการัแพี่ที่ย์ข่องปีรัะเที่ศไที่ย ศ.น้พี่.ปีรัะเวัศ ไดี้ให้น้ิยามวั่าเปี็น้มหากาพี่ย์
แห่งการัสาธารัณสุข่และสุข่ภาพี่ข่องไที่ย โดียไดี้เล่าย้อน้กลับไปีถึ่งใน้ปีี ๒๔๓๑ ที่ี�เกิดีการัแพี่ที่ย์
ใน้ปีรัะเที่ศ มีการัสรั้างโรังพี่ยาบาลศิรัิรัาช ซึ่่�งเปี็น้การัแพี่ที่ย์สมัยใหม่ ก่อน้ที่ี�อีก ๕๐ ปีีตั้่อมา จะ
เกิดีสงครัามโลกครัั�งที่ี� ๒ ใน้ปีี ๒๔๘๔ ซึ่่�งเปี็น้การัเกิดีข่่�น้ข่องกรัะที่รัวังสาธารัณสุข่ (สธ.) และ
เรัิ�มมีโครังสรั้างบรัิการัสุข่ภาพี่ตั้ามมา
“ผมอายุ ๑๐ ข่วับ อย่่โรังเรัียน้ตั้่างจังหวััดี ที่ั�งจังหวััดีไม่มีแพี่ที่ย์เลย ใครัเปี็น้ไส้ตั้ิ�งก็เสียชีวัิตั้
เลย น้ั�น้คือสภาพี่การัณ์ใน้ปีี ๒๔๘๔” ศ.น้พี่.ปีรัะเวัศ กล่าวั สรั้างปีรัะเที่ศ และสรั้างโลก เพี่ื�อให้ทีุ่กพี่ื�น้ที่ี�เรัียกไดี้วั่าเปี็น้ “แผ่น้ดีิน้ศาน้ตั้ิสุข่” คือการัอย่่รั่วัมกัน้
อย่างไรัก็ตั้าม ใน้ปีี ๒๕๓๕ ไดี้เกิดีกรัะบวัน้การัคิดีการัมองเปี็น้ “รัะบบสุข่ภาพี่” ที่ี�จะที่ำาให้ อย่างเปี็น้ธรัรัมใน้ทีุ่กมิตั้ิ
ปีรัะชาชน้มีสุข่ภาพี่ดีีอย่างถึ้วัน้หน้้า เกิดีการัวัิจัยรัะบบสาธารัณสุข่ เกิดีโรังพี่ยาบาลจังหวััดี “สังคมสุข่ภาวัะ คือ สิ�งส่งสุดีข่องมนุ้ษย์ ใน้อน้าคตั้จะตั้้องใช้หลักการัอย่่รั่วัมกัน้อย่างสมดีุล
โรังพี่ยาบาลอำาเภอทีุ่กแห่ง รัวัมที่ั�งมีสถึาบัน้การัวัิจัยที่ี�เปี็น้สมัยใหม่มากข่่�น้ รัะหวั่างคน้และธรัรัมชาตั้ิแวัดีล้อม ซึ่่�งอย่่อย่างเปี็น้ธรัรัมใน้สังคม” ศ.น้พี่.ปีรัะเวัศ ให้คำาจำากัดีควัาม
“ใน้ข่ณะน้ั�น้มีการัตั้ีควัามสุข่ภาพี่กัน้ใหม่วั่า สุข่ภาพี่ไม่ไดี้หมายถึ่งเรัื�องข่องรั่างกาย อาการั รัาษฎรัอาวัุโส ที่่าน้น้ี�วัิเครัาะห์อีกวั่า ปีัญหาใหญ่ข่องที่ั�วัที่ั�งโลกใน้ปีัจจุบัน้พี่บวั่ามีควัามข่ัดีแย้ง
เจ็บปี่วัย หรัือมดีหมอหย่กยาเพี่ียงอย่างเดีียวั แตั้่หมายถึ่งสุข่ภาวัะที่ี�สมบ่รัณ์ ที่ั�งที่างกาย ที่างจิตั้ ข่าดีการัอย่่รั่วัมกัน้อย่างสัน้ตั้ิและสมดีุล ส่งผลให้เสียควัามสมดีุลอย่างรัุน้แรังใน้ทีุ่กมิตั้ิ ที่ั�งเรัื�อง
ที่างสังคม และที่างปีัญญา เพี่ื�อดี่งให้ทีุ่กฝั่ายมาเกี�ยวัข่้อง ที่ั�งฝั่ายการัศ่กษา การัปีกครัอง ธรัรัมชาตั้ิ สิ�งแวัดีล้อม สังคม การัเมือง และเศรัษฐกิจ ซึ่่�งสาเหตัุ้เน้ื�องมาจากที่ั�งโลกไม่ไดี้เห็น้
การัเมือง หรัือเรัียกไดี้วั่าสุข่ภาพี่คือที่ั�งหมดี” ศ.น้พี่.ปีรัะเวัศ อธิบาย ควัามสำาคัญข่องสังคมสุข่ภาวัะ หรัือการัอย่่รั่วัมกัน้อย่างสัน้ตั้ิสุข่เปี็น้เปี้าหมาย แตั้่กลับใช้หลัก
ข่ณะเดีียวักัน้ ศ.น้พี่.ปีรัะเวัศ ไดี้อ้างอิงตั้่อถึ่งองค์การัอน้ามัยโลก (WHO) ที่ี�ไดี้รัะบุถึ่ง ๕ ปีัจจัย ควัามมั�งคั�ง รัำ�ารัวัย เปี็น้สิ�งกำาหน้ดีที่ิศที่างอน้าคตั้
หลักเพี่ื�อสุข่ภาพี่ดีีถึ้วัน้หน้้า ซึ่่�งไดี้ผ่าน้การัคิดีรั่วัมกัน้จากที่ั�งโลก คือ ๑. พี่ฤตั้ิกรัรัมสุข่ภาพี่ดีี “หลายปีรัะเที่ศใน้โลกมีแน้วัที่างพี่ัฒน้าปีรัะเที่ศดี้วัยควัามมั�งคั�ง ไม่ไดี้เอาควัามสมดีุลข่อง
๒. สิ�งแวัดีล้อมดีี ๓. ชุมชน้เข่้มแข่็งดีี ๔. รัะบบบรัิการัสุข่ภาพี่ดีี และ ๕. น้โยบายสาธารัณะดีี การัอย่่รั่วัมกัน้มาเปี็น้ที่ี�ตั้ั�ง อย่างเช่น้สหรััฐอเมรัิกา มีควัามข่ัดีแย้งเกิดีข่่�น้เพี่รัาะเกิดีควัาม
ใน้ส่วัน้ข่องปีัจจัยข่้อที่ี� ๕ น้ี�เอง ที่ี�อาจเปี็น้เรัื�องยากที่ี�สุดีข่องปีัจจัยเพี่ื�อสุข่ภาพี่ดีีถึ้วัน้หน้้า เหลื�อมลำ�า การัพี่ัฒน้าเปี็น้ปีรัะโยชน้์ตั้่อปีรัะชาชน้แค่ ๑% ที่ำาให้เกิดีปีัญหาตั้ามมามากมาย
เพี่รัาะการัที่ำาน้โยบายสาธารัณะน้ั�น้อาจเรัียกไดี้วั่าเปี็น้ “ปัญญาสุูงสุุดของชาติิ” อัน้เปี็น้การั เกิดีการัแบ่งข่ั�วัอย่างรัุน้แรัง เสี�ยงตั้่อการัเกิดีสงครัามกลางเมือง” ศ.น้พี่.ปีรัะเวัศ รัะบุ
กำาหน้ดีที่ิศที่างข่องปีรัะเที่ศ ซึ่่�งหากที่ำาไดี้ดีีก็คือ “วััฒน้ะ” แตั้่หากน้โยบายไม่ดีีก็คือ “หายน้ะ” ใน้ส่วัน้ข่องปีรัะเที่ศไที่ย ศ.น้พี่.ปีรัะเวัศ มองวั่าอีกหน้่�งกับดีักที่ี�ที่ำาให้ปีรัะเที่ศยังที่ำาอะไรั
และบที่เรัียน้จากหลายปีรัะเที่ศก็เคยสะที่้อน้มาให้เรัาเห็น้แล้วัวั่า การัล่มสลายเน้ื�องจากสงครัาม ไม่สำาเรั็จ อาจเน้ื�องมาจากวัิธีคิดี ดี้วัยปีัจจุบัน้เรัาข่าดีการัคิดีใน้เชิงรัะบบและโครังสรั้าง ซึ่่�ง
หรัือการัล้มละลายที่างเศรัษฐกิจ สิ�งเหล่าน้ี�ล้วัน้เปี็น้ผลมาจากน้โยบายที่ี�กำาหน้ดีปีรัะเที่ศ มหาวัิที่ยาลัยที่ั�วัปีรัะเที่ศควัรัสรั้างพี่ลังปีัญญาที่ี�สำาคัญให้กับน้ักศ่กษา เพี่รัาะที่ี�ผ่าน้มาเรัาเน้้น้
“สช.จ่งเกิดีข่่�น้มาเพี่ื�อที่ำาหน้้าที่ี�ตั้รังน้ี� โดียตั้ลอดีรัะยะเวัลา ๑๕ ปีีที่ี�ผ่าน้มา สช. ไดี้จัดีงาน้ ดี้าน้เที่คน้ิค แตั้่ยังข่าดีการัคิดีเชิงรัะบบและการัจัดีการั ที่ี�จะเปี็น้หัวัใจข่องการัวัางรัะบบใน้การั
สมัชชาสุข่ภาพี่แห่งชาตั้ิ เปี็น้ปีรัะจำาทีุ่กปีี อัน้เปี็น้กรัะบวัน้การัที่ี�น้ำาพี่าให้คน้ทีุ่กภาคส่วัน้ มา แก้ไข่ปีัญหาข่องสังคม โดียเฉพี่าะมิตั้ิที่างสุข่ภาวัะ ที่ี�จะรั่้ถึ่งโครังสรั้างข่องปีัญหา เครัื�องมือ
สังเครัาะห์น้โยบาย และมีฉัน้ที่มตั้ิรั่วัมกัน้ อัน้เปี็น้การัรัิเรัิ�มการัสรั้างน้โยบายจากปีรัะชาชน้ และ และวััตั้ถึุปีรัะสงค์ข่องสิ�งที่ี�จะพี่ัฒน้าเพี่ื�อองค์รัวัม
คิดีวั่าปีรัะเที่ศไที่ยเปี็น้ที่ี�แรักใน้โลกที่ี�ที่ำาเรัื�องน้ี� ซึ่่�งเปี็น้กรัะบวัน้การัที่างปีัญญาข่องสังคม ที่ี�จะ ศ.น้พี่.ปีรัะเวัศ ยังกล่าวัดี้วัยวั่า การัมารั่วัมกัน้สรั้างองค์รัวัมข่องรัะบบสุข่ภาพี่ จะช่วัย
ที่ำาให้แก้ปีัญหาไดี้ทีุ่กเรัื�อง เพี่รัาะเกิดีจากควัามรั่วัมมือข่องทีุ่กภาคส่วัน้” ศ.น้พี่.ปีรัะเวัศ ฉายภาพี่ สรั้างให้เกิดีคุณสมบัตั้ิใหม่อัน้มหัศจรัรัย์ จ่งอยากฝัาก สช. และสังคม ให้มารั่วัมกัน้เปี็น้ภาคี
เครัือข่่ายสรั้างสังคมสุข่ภาวัะ ที่ี�จะช่วัยให้สุข่ภาพี่กาย สุข่ภาพี่ใจ สุข่ภาพี่สังคม และสุข่ภาพี่
ที่างปีัญญา ข่องพี่วักเรัาทีุ่กคน้ดีียิ�งข่่�น้ อัน้จะที่ำาให้องค์รัวัมข่องสุข่ภาพี่ดีีตั้ามไปีดี้วัย และ
รวมพลัังภาคีี ‘สุร้างสุังคีมสุุขภาวะ’ ที่ำาให้แผ่น้ดีิน้ไที่ยกลายเปี็น้แผ่น้ดีิน้ศาน้ตั้ิสุข่

คีือสุิ�งสุ่งสุุดของมนิุษย์์ “ที่ี�ผ่าน้มาเรัาลงทีุ่น้สรั้างรัะบบเพี่ื�อน้ำาไปีส่่สังคมสุข่ภาวัะกัน้มามากแล้วั เหมือน้กับการัหวั่าน้
พี่ืชกัน้ไวั้ ถึ่งเวัลาที่ี�พี่วักเรัาควัรัเข่้ามาเก็บเกี�ยวั เข่้ามาเปี็น้ภาคีเครัือข่่าย ตั้่อยอดีให้เปี็น้สุข่ภาพี่
ศ.น้พี่.ปีรัะเวัศ กล่าวัไปีตั้่อถึ่งควัามหมายข่องคำาวั่า “ภาคีสรั้างสังคมสุข่ภาวัะ” ซึ่่�งจะ องค์รัวัมอย่างทีุ่กมิตั้ิ ดี้วัยการัมารั่วัมสรั้างสังคมสุข่ภาวัะให้เกิดีข่่�น้ไดี้จรัิง และมีควัามยั�งยืน้ ซึ่่�ง
พี่บวั่าเปี็น้คำาที่ี�มีควัามหมายยิ�งใหญ่ เปี็น้สิ�งส่งสุดีข่องมนุ้ษยชาตั้ิ ที่ี�หมายถึ่งการัอย่่รั่วัมกัน้ ตั้้องฝัาก สช. และทีุ่กคน้ใน้ปีรัะเที่ศไที่ยเพี่รัาะเกี�ยวัข่้องกัน้ที่ั�งหมดี ใน้การัสรั้างสังคมสุข่ภาวัะ
อย่างสมดีุลและมีควัามเปี็น้ธรัรัมอย่างถึ่กตั้้อง โดียคำาวั่าภาคีสังคมสุข่ภาวัะน้ี�เอง จะเปี็น้กุญแจ ให้ปีรัะเที่ศไที่ยเปี็น้แผ่น้ดีิน้ศาน้ตั้ิสุข่อย่างแที่้จรัิง” ศ.น้พี่.ปีรัะเวัศ แสดีงโอวัาที่ที่ิ�งที่้าย

ฉบับ ๑๔๖ : พฤศจิกายน ๒๕๖๕
ฉบับ ๑๔๖ : พฤศจิกายน ๒๕๖๕
8 8 ฉบับ ๑๔๖ : พฤศจิกายน ๒๕๖๕ ฉบับ ๑๔๖ : พฤศจิกายน ๒๕๖๕ 9 9