Page 13 - โควิด-19 ภาพหสะท้อนความเปราะบาง ระบบสุขภาพเขตเมือง
P. 13
ชุมชนแออัด-แคมป์คนงาน หรือไม่สำมำรถท�ำให้ชุมชนมำร่วมกันได้ ก็อำจจะไม่
สองคลัสเตอร์ใหญ่ที่สร้ำงจุดเปลี่ยนในเหตุกำรณ์ ให้ควำมร่วมมือ” พญ.สุพัตรำ ระบุ
กำรแพร่ระบำดโควิด-19 ใน กทม. คือชุมชนแออัด และ ในมุมมองของเธอแล้ว ชุมชนแออัดมีสำรพัดรูปแบบ
แคมป์คนงำนก่อสร้ำง หลังเกิดกำรระบำดใหญ่ขึ้นใน เช่น คลองเตยก็จะเป็นแบบหนึ่ง ดินแดงก็จะเป็นอีก
ชุมชนแออัดคลองเตย กทม. ส�านักงานคณะกรรมการ แบบหนึ่ง ซึ่งภำยใต้ชุมชนแออัดก็เป็นชุมชนใหญ่ มี
สุขภาพแห่งชาติ (สช.) ได้ชักชวนภำคีเครือข่ำยเข้ำไป ควำมหลำกหลำยอยู่ในนั้น มีทั้งผู้ที่มีทะเบียนบ้ำนและ
สนับสนุนกำรท�ำงำน ตลอดจนร่วมจัดกระบวนกำรกำร ไม่มีทะเบียนบ้ำน มีบัตรประชำชนและไม่มีบัตรประชำชน
มีส่วนร่วมที่น�ำไปสู่กำรตั้ง “ศูนย์พักคอยใกล้บ้ำนใกล้ใจ” รวมไปถึงแรงงำนอพยพ โดยเฉพำะกลุ่มคนด้อยโอกำส
ขึ้นเป็นแห่งแรกใน กทม. ที่จะเข้ำมำอยู่รวมกันในนั้น ส�ำหรับระบบบริกำรสุขภำพ
ควำมส�ำเร็จจำกกำรตัดวงจรกำรระบำดอย่ำงรวดเร็ว ในชุมชนแออัด แม้จะมีศูนย์บริกำรสำธำรณสุขดูแล
กำรแยกผู้ติดเชื้อ-ผู้เสี่ยงสัมผัสสูงออกมำให้กำรดูแล แต่ด้วยจ�ำนวนประชำกรที่เยอะมำก ไม่สอดคล้องกับ
เป็นกำรเฉพำะ และกำรจัดระบบติดตำม-เฝ้ำระวัง-ส่งต่อ ปริมำณของหน่วยบริกำร จึงท�ำให้เกิดปัญหำหลำกหลำย
โดยชุมชน ถูกหยิบยกขึ้นมำเป็นองค์ควำมรู้สำธำรณะ ปนเปกัน
ที่ได้รับกำรสังเครำะห์และสรุปเป็น “คู่มือ” เพื่อให้ชุมชน เช่นเดียวกับปัญหำคลัสเตอร์แคมป์คนงำน-แรงงำน
แออัดทั่วประเทศ น�ำไปประยุกต์ใช้ตำมบริบทของแต่ละ ข้ำมชำติ ที่คนกลุ่มนี้ไม่ได้ถูกยอมรับอย่ำงเป็นทำงกำร
๑๐ ๑๑ ๑๑
พื้นที่ จำกหน่วยบริกำรที่รับผิดชอบ และยังหำผู้ดูแล-ผู้รับผิดชอบ
แน่นอนว่ำ กำรด�ำเนินงำนของ สช. และภำคีเครือข่ำย ไม่เจอ
ภำยใต้แผนงำน “รวมพลังเมืองตื่นรู้ ช่วยชาติสู้ภัย เมื่อเป็นเช่นนั้นก็ไม่มีกำรด�ำเนินกำร เกิดกำรตกหล่น
โควิด-19” มีส่วนช่วยคลี่คลำยควำมขมึงเกลียวของ กลุ่มคนเหล่ำนี้จึงยังคงเป็นกลุ่มที่เข้ำถึงบริกำรได้
สถำนกำรณ์เฉพำะหน้ำ และยังเป็นต้นแบบในกำรจัดตั้ง น้อย-ช้ำ บำงรำยก็ไม่รู้ว่ำจะสำมำรถเข้ำถึงได้หรือไม่
“Community Isolation” ในปัจจุบันด้วย เนื่องจำกไม่มีฐำนข้อมูล เช่น กรณีของแรงงำนเคลื่อนย้ำย
สถำนกำรณ์ชุมชนแออัดคลองเตยคลี่คลำยลงได้ ผู้ไม่มีสิทธิ-ไม่มีบัตรประชำชน แรงงำนข้ำมชำติ หรือ
ด้วยควำมร่วมไม้ร่วมมือ กำรประสำนงำน-สำนพลัง กลุ่มที่ไม่ได้ลงทะเบียนด้วยระบบปกติ
ระหว่ำงหน่วยงำนอย่ำงไร้รอยต่อ หำกแต่เมื่อมองไป “เมื่อไม่มีผู้รับผิดชอบ ไม่มีคนที่จะต้องตอบสนอง
ยังชุมชนแออัดอื่นๆ ยังพบควำมเปรำะบำงเรื่องกำร และไม่มีคนติดตำม จึงส่งผลให้ควำมเหลื่อมล�้ำในกำร
เชื่อมร้อยกำรท�ำงำนอยู่ไม่น้อย เข้ำถึงบริกำรชัดเจนขึ้น ซึ่งก็เป็นเรื่องระบบฐำนข้อมูล
“กำรท�ำศูนย์พักคอยก็ต้องมีสัมพันธภำพพื้นฐำน (Data) รวมไปถึงหน่วยงำนที่ต้องเข้ำมำรับผิดชอบ
ควำมศรัทธำ เนื่องจำกคนในชุมชนและคนที่จะเข้ำไป แน่นอนว่ำระบบฐำนข้อมูลก็เป็นส่วนหนึ่ง แต่ภำยใต้
ร่วมไม่เคยรู้จักกันมำก่อน จ�ำเป็นต้องอำศัยตัวเชื่อม ฐำนข้อมูลนั้นก็ต้องดูว่ำมีฝ่ำยใดที่รับผิดชอบประชำกร
ฉะนั้นถ้ำมีจังหวะที่สำมำรถหำตัวเชื่อมได้ก็จะเป็น กลุ่มนี้อยู่ และเป็นบทบำทของใคร และเมื่อไม่มีก็
ส่วนที่ส�ำคัญ แต่ถ้ำไม่มีคนที่จะเข้ำมำเชื่อมต่อกับชุมชน ท�ำให้เกิดเป็นช่องว่ำง”
ฉบับ ๑๓๐ : กรกฎาคม ๒๕๖๔ ฉบับ ๑๓๐ : กรกฎาคม ๒๕๖๔
