สังคมที่น่าอยู่ และยั่งยืน ต้องเป็นสังคมที่เกื้อกูล แบ่งปันกันเหมือนที่เกิดขึ้นในชุมชนทั้วประเทศในช่วงเวลาที่คนไทยได้รวมพลังเป็นพลเมืองตื่นรู้ สู้ภัยโควิด-19 และเกิดปรากฎการณ์ในลักษณะ “ยิ่งให้ ยิ่งได้” มีตัวอย่างมากมายปรากฎสู่สังคม
 
   การพัฒนาสุขภาพท่ามกลางกระแสโลกาภิวัตน์และทุนนิยมผูกขาด หากขาดซึ่งทิศทางที่มีดุลยภาพ มีธรรมาภิบาลและเกื้อกูลกันแล้ว ย่อมนำไปสู่วิกฤตทางสังคมและความขัดแย้งอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ การพัฒนาประเทศในระยะต่อไปหลังวิกฤตการณ์ระบาดโรคโควิด-19 ก็เช่นกัน หากยังทุ่มเทกับการพัฒนาทางวัตถุและระบบทุนนิยมสุดขั้ว ก็เป็นที่แน่นอนว่า ความเหลื่อมล้ำ การแก่งแย่งช่วงชิงทรัพยากร การเอารัดเอาเปรียบกันในสังคมก็จะมีมากขึ้นเรื่อย ๆ จนเกิดภาวะความอ่อนแอทางสังคม ครอบครัวอ่อนแอ เด็ก ผู้สูงอายุ ผู้ด้อยโอกาส ผู้พิการ คนยากจนถูกทอดทิ้ง เกิดความขัดแย้งและความรุนแรงในรูปแบบต่าง ๆ จนเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาสุขภาวะของสังคม และของประชาชนในวงกว้าง
 
   นโยบายสาธารณะที่เกิดจากการส่วนร่วม บนพื้นฐานทางปัญญา (Participatory Public Policy Process base on Wisdom: 4PW) เป็นทั้งเป้าหมายและกระบวนการสำคัญในการพัฒนานโยบายประเทศและเกิดการขับเคลื่อนระบบไปสู่การปฏิบัติจนเกิดผลลัพธ์เป็นรูปธรรม และประชาชนได้รับประโยชน์จากนโยบายสาธารณะนั้น โดยใช้ยุทธศาสตร์การสานให้เกิดพลังทวีคูณ(Synergistic effect) ทั้งภาคความรู้ (Knowledge) ภาคนโยบาย (Policy) และภาคสังคม (Social) เพื่อนำไปสู่การพัฒนาประเทศ สร้างความผาสุขให้กับประชาชนอย่างสันติและยั่งยืน เหมือนเช่นการสานพลังของประชาชน สถานบันวิชาการและหน่วยงานรัฐในการออกมาตรการสู้ภัยโควิด-19 ที่ผ่านมาทั้งในระดับประเทศ จังหวัด อำเภอ ตำบลและชุมชนพื้นที่
 
   ในอนาคต การสร้างจินตนาการ วัฒนธรรม รวมทั้งธรรมาภิบาลในระบบสุขภาพและการบริหารอำนาจรัฐแบบใหม่บนพื้นฐานการสานพลัง หนุนช่วย เกื้อกูลแบ่งปันกันที่ทุกหน่วยงาน ทุกฝ่ายและทุกคนเป็นทั้งผู้ให้และผู้รับเป็นกระบวนทัศน์การพัฒนาแบบใหม่หรือนวัตวิถีใหม่ (New normal) การสร้างยุทธศาสตร์และมาตรการความเป็นหนึ่งเดียวของระบบสุขภาพบนความหลากหลายของหน่วยงาน ภาคส่วน และพื้นที่ให้สามารถทำงานร่วมกันได้อย่างมีบูรณาการ จึงเป็นทิศทางที่สำคัญที่จะทำให้เกิดการดูแลสุขภาพที่ครอบคลุมทั้ง ๔ มิติ กาย ใจ สังคมและจิตวิญญาณหรือปัญญา ทุกระดับทั้งปัจเจกบุคคล ครอบครัว ชุมชนและสังคม ได้
 

ด้วยรักและศรัทธาครับ...นพ.ประทีป ธนกิจเจริญ