“การประเมินผลกระทบด้านสุขภาพ” หรือ Health Impact Assessment (HIA) นับเป็นกระบวนการที่เกิดขึ้นพร้อมๆ กับ พ.ร.บ.สุขภาพแห่งชาติ พ.ศ.๒๕๕๐ เมื่อ ๑๐ ปีที่ผ่านมา ซึ่งกฎหมายได้ให้การรับรองสิทธิประชาชนที่จะดำรงอยู่ในสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อสุขภาพ และสามารถร้องขอและมีส่วนร่วมในการประเมินผลกระทบด้านสุขภาพจากนโยบายสาธารณะได้
 
   อย่างไรก็ตาม ด้วยหลักเกณฑ์ ขั้นตอน และศัพท์แสงทางวิชาการ อาจทำให้ผู้คนจำนวนมากยังขาดความรู้ ความเข้าใจ หรือนำเครื่องมือนี้ไปใช้อย่างแพร่หลาย
 

   มีคำกล่าวหนึ่งที่น่าสนใจจาก ที่ประชุมเชิงปฏิบัติการพัฒนากลไกกระบวนการความร่วมมือการประเมินผลกระทบด้านสุขภาพระดับภาค ซึ่งสามารถรวบยอดความคิดของ “การประเมินผลกระทบด้านสุขภาพ เอชไอเอ” ได้เป็นอย่างดี นั่นก็คือ เอชไอเอเป็นระฆังที่ช่วยเตือนภัยให้กับชุมชนและท้องถิ่น
 
   ภายในการประชุม เมื่อวันที่ 6 มิถุนายน 2560 สุทธิพงษ์ วสุโสภาพล ผู้ช่วยเลขาธิการคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) ได้บอกเล่าทิศทางและกระบวนการสนับสนุนการดำเนินงาน “เอชไอเอ” ของ สช. ตอนหนึ่งว่า ทิศทางการพัฒนาหลังจากนี้จะมุ่งไปใน 5 มิติ ประกอบด้วย
 

   คณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติเห็นชอบรายชื่อคณะกรรมการเขตสุขภาพเพื่อประชาชน (กขป.) ๑๓ เขตทั่วประเทศ เตรียมเปิดเวที Kick off เดือน มิ.ย.นี้ เดินหน้ากลไกใหม่ บูรณาการการทำงานทุกภาคส่วนในเขตพื้นที่รวมถึงให้ความเห็นชอบข้อเสนอเชิงนโยบายการประเมินผลกระทบด้านสุขภาพที่รัฐธรรมนูญฯ มาตรา ๕๘ กำหนดให้จัดทำกฎหมายรองรับภายใน ๒๔๐ วัน เร่งเสนอให้มีกลไกร่วม ๕ กระทรวงหลักหาคำตอบด้วยกระบวนการพัฒนานโยบายสาธารณะแบบมีส่วนร่วมว่า อนาคตการประเมินผลกระทบทางสุขภาพควรอยู่แยก หรือรวมกับการประเมินผลกระทบทางสิ่งแวดล้อม
 

   เวทีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกัน ของ๗ กรณีของภาคกลาง กับคณะกรรมการพัฒนาระบบและกลไกการประเมินผลกระทบด้านสุขภาพ (HIA Commission) นำโดยดร.เดชรัต สุขกำเนิด อ.สัญชัย สูติพันธ์วิหาร บนความร่วมมือของสำนักขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วม (สข.) ทีมมูลนิธินโยบายสุขภาวะ ศูนย์พัฒนานโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วมภาคกลาง (ศก.) น้องๆ ศูนย์พัฒนานโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วม (ศ.กทม.) และภาคีเครือข่ายนักวิชาการ (HIA Consortium) จากทั้งกรมควบคุมมลพิษ และมหาวิทยาลัยนเรศวร ที่มาร่วมด้วยช่วยกันในการพัฒนางานการประเมินผลกระทบโดยชุมชน (CHIA)
 

   เป็นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกันของ ๙ กรณีภาคอีสาน จัดขึ้นในวันที่ ๑๕ - ๑๖ พฤษภาคม พ.ศ.